انواع قارچ ها
انواع قارچ‌های گیاهان، بسیار متنوع هستند و ممکن است به شکل زنده یا خاموش، در گیاهان زندگی کنند. در ادامه به برخی از انواع قارچ‌های گیاهی اشاره می‌کنیم:
- قارچ‌های پاتوژن: این نوع قارچ‌ها، به عنوان عامل اصلی اختلالات گیاهی شناخته می‌شوند و بر روی بسیاری از گیاهان تأثیر می‌گذارند. برخی از قارچ‌های پاتوژن شامل قارچ‌هایی مانند سیاهک پودری، بیماری پوسیدگی ریشه، بیماری پوسیدگی ساقه و بیماری پوسیدگی برگ‌ها هستند.
- قارچ‌های میکوریزا: این نوع قارچ‌ها، به عنوان قارچ‌های مفید شناخته می‌شوند و در فرایند جذب عناصر غذایی برای گیاهان مهم هستند. این قارچ‌ها با ایجاد ریشه‌هایی به نام میکوریزا با ریشه‌های گیاهان همزیستی می‌کنند و باعث افزایش جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاه می‌شوند.
- قارچ‌های خاکی: این نوع قارچ‌ها، در خاکهای مختلف رشد می‌کنند و از جمله مهمترین ترکیبات موجود در خاک هستند. برخی از قارچ‌های خاکی شامل قارچ‌هایی مانند آگاریکوس، آمانیتا و تریشوما هستند.
- قارچ‌های سازنده کمپوست: این نوع قارچ‌ها، به عنوان قارچ‌های مفید شناخته می‌شوند و در فرایند تجزیه و تحلیل مواد آلی در کمپوست، نقش مهمی دارند.
- قارچ‌های سایر: در این دسته، قارچ‌هایی که در گیاهان زندگی می‌کنند ولی به عنوان پاتوژن و یا مفید شناخته نشده‌اند، قرار می‌گیرند. برخی از این قارچ‌ها شامل قارچ‌هایی مانند راستونیا، فوزاریوم، و کلامیدومایسس هستند.
- قارچ‌های پودری: این نوع قارچ‌ها عمدتاً در شرایط گرم و خشکی که رطوبت هوا کم است رشد می‌کنند. این قارچ‌ها باعث سفید شدن و پودری شدن برگ‌ها و ساقه‌های گیاهان می‌شوند. برخی از قارچ‌های پودری شامل قارچ سفیدک، قارچ پودری سفید و قارچ پودری خاکستری هستند.
- قارچ‌های سیاهک پوستی: این نوع قارچ‌ها بیشتر در شرایط گرم و مرطوب رشد می‌کنند و ممکن است باعث سیاه شدن ساقه‌ها و برگ‌های گیاهان شوند. برخی از قارچ‌های سیاهک پوستی شامل قارچ سیاهک پوستی انگور، قارچ سیاهک پوستی سیب و قارچ سیاهک پوستی گل‌های آفتابگردان هستند.
- قارچ‌های ریشه‌ای: این نوع قارچ‌ها معمولاً در شرایط مرطوب و خاکهای حاوی مواد آلی فراوان رشد می‌کنند. این قارچ‌ها با ایجاد ریشه‌هایی به نام میکوریزا با ریشه‌های گیاهان همزیستی می‌کنند و باعث افزایش جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاه می‌شوند. برخی از قارچ‌های ریشه‌ای شامل قارچ پیاز، قارچ لانه موش و قارچ کرم‌خاکی هستند.
علت رویش قارچ
رویش قارچ‌ها روی گیاهان می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله شرایط محیطی نامساعد، ضعف گیاه، اختلالات گیاهی و حتی آلودگی بذر و سایر عوامل رخ دهد. در ادامه به برخی از علل رویش قارچ روی گیاهان اشاره می‌کنیم:
- شرایط محیطی نامساعد: شرایط محیطی نامساعد مانند رطوبت بالا، دمای اضافی، نور کم و فضای تهویه نامناسب می‌تواند باعث رویش قارچ‌ها روی گیاهان شود.
- ضعف گیاه: گیاهان ضعیف به دلیل نبود عناصر غذایی کافی و یا مشکلات اختصاصی گیاه مانند ریشه‌های آسیب دیده، میزبانی مناسبی برای رویش قارچ‌ها فراهم می‌کنند.
- آلودگی بذر: بذرهای آلوده به قارچ‌ها ممکن است باعث رویش قارچ روی گیاهان شوند.
- اختلالات گیاهی: برخی از اختلالات گیاهی مانند آلودگی با باکتری‌ها، ویروس‌ها، نماتودها و سایر عوامل می‌تواند باعث رویش قارچ‌ها روی گیاهان شود.
- مواد آلی: مواد آلی نامناسب مانند برگ‌های خشک و مرده، چوب و سایر مواد آلی می‌توانند باعث رشد قارچ‌ها روی گیاهان شوند.
پیشگیری از رویش قارچ
پیشگیری از رویش قارچ‌ها در گیاهان، بسیار مهم است و می‌تواند باعث حفظ سلامت و رشد بهتر گیاهان شود. در ادامه به برخی از روش‌های پیشگیری از قارچ در گیاهان اشاره می‌کنیم:
- حفظ شرایط بهداشتی مناسب: رعایت شرایط بهداشتی مناسب، از جمله استفاده از خاک و کودهای سالم، از مهمترین روش‌های پیشگیری از رویش قارچ‌ها در گیاهان است. همچنین، از آبیاری مناسب و جلوگیری از آب‌افتادگی خاک نیز می‌توان استفاده کرد.
- استفاده از مقدار مناسب کود: استفاده از مقدار مناسب کود، می‌تواند باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌های قارچی شود. با استفاده از کودهای طبیعی و بدون شیمیایی درست شده، می‌توان از مخاطرات ناشی از استفاده از کودهای شیمیایی جلوگیری کرد.
- انتخاب گونه‌های مقاوم: انتخاب گیاهان و گونه‌هایی که مقاومت بیشتری در برابر بیماری‌های قارچی دارند، می‌تواند موجب پیشگیری از رویش قارچ‌ها شود.
- استفاده از محصولات ضد قارچ: استفاده از محصولات ضد قارچ، می‌تواند در صورت نیاز به کنترل بیماری‌های قارچی در گیاهان مفید باشد. اما، قبل از استفاده از این محصولات، بهتر است با یک کارشناس گیاهی مشورت کنید.
- جداکردن گیاهان بیمار: در صورتی که یک گیاه به بیماری قارچی مبتلا شده باشد، بهتر است آن را با سرعت از گیاهان سالم دیگر جدا کرده و به محض شناسایی بیماری، اقدام به درمان آن کنید.
- رقابت با قارچ‌ها: برخی از گیاهان می‌توانند با تولید موادی که در برابر بیماری‌های قارچی مقاومت بیشتری دارند، با قارچ‌ها رقابت کنند. به عنوان مثال، استفاده از گیاهانی مانند سیر، پیاز، سیب زمینی و چغندرقند، می‌تواند باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌های قارچی شود.
انواع قارچ کش ها
قارچ کش‌ها یا فنون شیمیایی که برای کنترل قارچ‌ها در کشاورزی، باغداری و یا محیط‌های دیگر استفاده می‌شوند، به دو دسته قارچ کش‌های حفاظتی و قارچ کش‌های سیستمیک تقسیم می‌شوند.
- قارچ کش‌های حفاظتی تماسی: این قارچ کش‌ها بر روی سطوح گیاهی اثر می‌گذارند و با تماس مستقیم با قارچ‌ها تعامل دارند. این دسته قارچ کش‌ها معمولاً برای کنترل قارچ‌های سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- قارچ کش‌های حفاظتی سیستمیک: این قارچ کش‌ها از طریق ریشه‌ها به گیاه وارد می‌شوند و در سراسر گیاه پخش می‌شوند. این دسته قارچ کش‌ها برای کنترل قارچ‌های داخلی گیاه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- در ضمن، قارچ کش‌ها ممکن است بر اساس نوع ترکیبات مورد استفاده در ساخت آنها به دو دسته قارچ کش‌های شیمیایی و بیولوژیک تقسیم شوند. قارچ کش‌های شیمیایی شامل ترکیبات شیمیایی هستند که برای کشتن قارچ‌ها و یا جلوگیری از رشد آنها در گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، قارچ کش‌های بیولوژیک شامل موادی هستند که از میکروارگانیسم‌ها مانند باکتری‌ها و قارچ‌های بیولوژیکی استخراج می‌شوند و برای کنترل قارچ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
علت استفاده از قارچ کش ها
استفاده از قارچ کش‌ها به عنوان یک روش کنترل بیولوژیکی قارچ‌ها در صنعت کشاورزی به دلایل مختلفی انجام می‌شود که در ادامه به برخی از این دلایل اشاره می‌شود:
- کاهش خسارات: یکی از دلایل اصلی استفاده از قارچ کش‌ها، کاهش خسارات وارده به محصولات کشاورزی و باغبانی است. قارچ‌ها می‌توانند برگ‌ها، ساقه‌ها، میوه‌ها و ریشه‌های گیاهان را آلوده کنند و در نهایت باعث افت کیفیت و مقدار محصول شوند. استفاده از قارچ کش‌ها می‌تواند به کاهش خسارات وارده به محصولات کمک کند و در نتیجه باعث افزایش عملکرد و سوددهی باغداران و کشاورزان شود.
- کنترل بیولوژیکی: قارچ کش‌ها به عنوان یک روش کنترل بیولوژیکی قارچ‌ها استفاده می‌شوند. برخلاف روش‌های کنترل شیمیایی، استفاده از قارچ کش‌ها در طیف گسترده‌ای از گیاهان و در مقابل گونه‌های مختلف قارچ‌ها موثر است، همچنین در مقایسه با روش‌های شیمیایی، قارچ کش‌ها معمولاً به عنوان روشی محیطی‌تر و کمتر آلوده‌کننده شناخته می‌شوند.
- جلوگیری از مقاومت قارچ‌ها: استفاده بیش از حد از روش‌های شیمیایی می‌تواند باعث ایجاد مقاومت قارچ‌ها در برابر قارچ کش‌ها شود. استفاده از قارچ کش‌های بیولوژیکی، به خاطر این که اغلب بر اساس مکانیسم‌های متفاوت از روش‌های شیمیایی عمل می‌کنند، می‌تواند به کاهش مقاومت قارچ‌ها در برابر قارچ کش‌ها کمک کند.
- کاهش آلودگی محیط زیست: استفاده از قارچ کش‌های بیولوژیکی معمولاً به دلیل کاهش تعداد مورد استفاده قرار گرفته‌ی مواد شیمیایی و به دنبال آن کاهش آلودگی محیط زیست انجام می‌شود.
- سهولت استفاده: قارچ کش‌های بیولوژیکی معمولاً بسیار سهل‌الاستفاده هستند و برای بسیاری از گیاهان قابل اعمال هستند. همچنین، زمانی که یکبار در گیاهان استفاده می‌شوند، معمولاً نیازی به تکرار اعمال آنها در آینده نیست.
- اثرات کمتر بر روی موجودات زنده: قارچ کش‌های بیولوژیکی معمولاً به میزان کمتری بر روی موجودات زنده تأثیر می‌گذارند، به دلیل اینکه اغلب از مواد طبیعی و بیولوژیکی تشکیل شده‌اند.
نحوه استفاده از قارچ کش ها
استفاده از قارچ کش‌ها باید با رعایت دستورالعمل‌های دقیق و امنیتی انجام شود. در ادامه به برخی از موارد مهم در استفاده از قارچ کش‌ها اشاره می‌شود:
- انتخاب قارچ کش مناسب: قبل از استفاده از هر قارچ کش، باید مطمئن شوید که قارچ کش مناسب برای محصول و مسئله مورد نظر شما است. برای انتخاب قارچ کش، می‌توانید از نظر کارشناسان و متخصصان در این زمینه استفاده کنید.
- محاسبه مقدار قارچ کش: باید مطمئن شوید که مقدار قارچ کش مورد استفاده، به اندازه کافی برای کنترل قارچ‌ها است و در عین حال به میزان کافی برای جلوگیری از آسیب به گیاهان و محصولات کشاورزی کمترین تأثیر را دارد. برای محاسبه مقدار قارچ کش، باید دستورالعمل‌های تولید کننده را دنبال کرد.
- رعایت دستورالعمل‌های استفاده: برای استفاده از قارچ کش‌ها، باید دستورالعمل‌های تولید کننده را به دقت دنبال کرد. برخی از دستورالعمل‌های عمومی شامل نحوه تهیه محلول قارچ کش، نحوه اعمال محلول بر روی گیاهان و تعداد اعمال محلول در طول فصل رشد گیاهان است.
- استفاده از لباس‌ها و وسایل ایمنی: قبل از شروع به استفاده از قارچ کش، باید لباس‌های مناسب و وسایل ایمنی مانند دستکش‌ها، ماسک و عینک ایمنی را استفاده کنید. همچنین، باید مطمئن شوید که قارچ کش در محلی که در آن استفاده می‌شود، به طور کامل تهویه شده است.
- ذخیره قارچ کش به درستی: قبل از استفاده از قارچ کش، باید به دقت دستورالعمل‌های ذخیره سازی و نگهداری قارچ کش را دنبال کنید. برخی از قارچ کش‌ها باید در دمای خنک و خشک نگهداری شوند، در حالی که دیگران باید در دمای گرم تر نگهداری شوند.
- انجام آزمایش قبل از استفاده: قبل از شروع به استفاده از قارچ کش، باید یک آزمایش کوچک روی گیاهان یا محصولات کشاورزی انجام داده شودتا مطمئن شوید که قارچ کش به درستی عمل می‌کند و هیچ آسیبی به گیاهان و محصولات کشاورزی وارد نمی‌کند. همچنین، باید به دقت نتایج آزمایش را بررسی کنید تا بهترین مقدار و زمان استفاده از قارچ کش را تعیین کنید.
- نظارت بر زمان استفاده: باید به دقت زمان استفاده از قارچ کش را تعیین کنید. برخی از قارچ کش‌ها باید قبل از شروع رشد گیاهان به آنها اعمال شوند، در حالی که دیگران باید در طول فصل رشد گیاهان اعمال شوند. باید به دقت از دستورالعمل‌های تولید کننده پیروی کرده و زمان استفاده را به درستی تعیین کنید.
- مراقبت از محصولات کشاورزی: پس از استفاده از قارچ کش، باید به دقت محصولات کشاورزی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که هیچ آسیبی به آنها وارد نشده است. در صورت وجود هرگونه علائم غیرمعمول، باید فوراً اقدام به بررسی و در صورت لزوم درمان آنها کنید.
- مراقبت از محیط زیست: باید به دقت محیط زیست را پس از استفاده از قارچ کش بررسی کرده و از آن‌جایی که برخی از قارچ کش‌ها می‌توانند به محیط زیست آسیب برسانند، باید مطمئن شوید که به درستی با محیط زیست رفتار کرده‌اید.
