با توجه به تعریف آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا، آفت کش به هر ماده‌ای گفته می‌شود که برای پیشگیری، نابودی، دور کردن، تنظیم یا کنترل آفت به کار رود. یعنی هر نوع ماده شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیکی که برای کنترل جمعیت حشرات، علف‌های هرز، قارچ‌ها، باکتری‌ها و سایر آفت‌های زراعی و باغی در کشاورزی، باغبانی، مناطق شهری و صنعت به کار گرفته می‌شود، آفت‌کش نامیده می‌شود.
انواع آفات گیاهی
آفات گیاهی، به عنوان یکی از مهمترین مشکلات زراعی و باغبانی، می‌توانند باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصولات شوند. در زیر، به برخی از انواع آفات گیاهی و خصوصیات آنها اشاره می‌کنیم:
- شپشک: شپشک یا تاره پوشک، یکی از شایع‌ترین آفات گیاهی است که برگ‌ها را می‌خورد و به رشد و توسعه گیاهان آسیب می‌رساند. این آفت معمولاً روی پشت برگ گیاه قرار می‌گیرد و می‌تواند به سرعت به سایر بخش‌های گیاه منتقل شود.
- سوسک: سوسک‌ها، به عنوان یکی دیگر از آفات گیاهی، می‌توانند باعث آسیب به برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌های گیاه شوند. برخی از انواع سوسک‌ها، مانند سوسک خرمایی، می‌توانند به سرعت در تعداد زیادی به گیاهان حمله کنند.
- کرم‌های زمینی: کرم‌های زمینی، به عنوان یکی از آفات گیاهی، برگ‌ها و ریشه‌های گیاه را می‌خورند. این آفت معمولاً در خاک زندگی می‌کند و می‌تواند به سرعت به تعداد زیادی در گیاهان پرورشی منتقل شود.
- پشه‌ها: پشه‌ها، به عنوان یکی دیگر از آفات گیاهی، می‌توانند باعث آسیب به برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌های گیاه شوند. این آفت معمولاً در مناطق گرم و مرطوب زندگی می‌کند و می‌تواند به سرعت در تعداد زیادی به گیاهان حمله کنند.
برای کسب اطلاعات در مورد قارچ گیاهی و راه های مقابله با آن کلیلک کنید
خصوصیات آفت کش ها
در زیر به برخی از انواع آفت کش‌ها و خصوصیات آنها اشاره می‌کنیم:
- علف کش: این نوع آفت کش برای کنترل علف‌های هرز در مزارع و باغ‌ها به کار می‌رود. این آفت کش‌ها شامل مواد شیمیایی مانند گلیفوسات، دیکامبا، اسیتوکسی‌فن و تری‌فلوکسی‌زین هستند.
- حشره کش: این نوع آفت کش برای کنترل آفات گیاهی و حشرات استفاده می‌شود. آفت کش‌های حشره کش شامل گروه‌های مختلفی از مواد شیمیایی مانند پیرتروئیدها، ارگانوفسفرها، کربامات‌ها و نویزین‌ها هستند.
- باکتری کش: این نوع آفت کش برای کنترل باکتری‌های آفت‌زا استفاده می‌شود. باکتری کش‌های معمول شامل بسیاری از باکتری‌های مختلف مانند بیتووری‌ها، براکتریوس‌ها و پسودوموناس هستند.
- نماتد کش: این نوع آفت کش برای کنترل کرم‌های خاکی و نماتد‌ها به کار می‌رود. نماتد کش‌ها شامل موادی مانند فنامیفوس و تیابندازول هستند.
- موش کش: این نوع آفت کش برای کنترل موش‌های آفت‌زا استفاده می‌شود. موش کش‌ها شامل موادی مانند بروفاکوم، کومارین‌ها و فاسفیدن هستند.
- راب کش: این نوع آفت کش برای کنترل حشرات و پشه‌ها به کار می‌رود. راب کش‌ها شامل موادی مانند دلتامترین و دی‌الدرین هستند.
- جونده کش: این نوع آفت کش برای کنترل جونده‌ها و سایر انگل‌های پوستی به کار می‌رود. جونده کش‌ها شامل موادی مانند پریتمترین و لیندان هستند.
- جلبک کش: این نوع آفت کش برای کنترل جلبک‌های آفت‌زا در استخرها و سایر منابع آبی به کار می‌رود. جلبک کش‌ها شامل موادی مانند کوپر هستند.
- کشنده تخم: این نوع آفت کش برای کنترل تخم حشرات و کرم‌ها به کار می‌رود. کشنده تخم‌ها شامل موادی مانند متوپرینول و فلونوکسورون هستند.
آفت کش های شیمیایی
آفت کش‌های شیمیایی، مواد شیمیایی هستند که برای کنترل آفات گیاهی، حشرات، علف‌های هرز و سایر آفات به کار می‌روند. این آفت کش‌ها بر اساس نوع مواد شیمیایی، میزان سمیت، مدت عمر، اثرات جانبی و دیگر خصوصیات دسته‌بندی می‌شوند.
برخی از مواد شیمیایی استفاده شده در آفت کش‌های شیمیایی عبارتند از:
- پیرتروئیدها: این مواد شیمیایی از جمله افزودنی‌های غذایی هستند که به عنوان آفت کش‌های شیمیایی نیز استفاده می‌شوند. پیرتروئیدها اغلب به عنوان آفت کش‌های حشره کش بکار می‌روند و شامل موادی مانند پرترین و پیرترمترین هستند. این مواد شیمیایی برای کنترل پشه‌ها، کرم‌های کرمی و سایر حشرات به کار می‌روند.
- ارگانوفسفرها: این مواد شیمیایی شامل موادی مانند مالاتیون، کلروپیروفوس و دیازینون هستند. این آفت کش‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند و اثرات سمی خطرناکی برای انسان‌ها و حیوانات دارند.
- کربامات‌ها: این مواد شیمیایی شامل موادی مانند کارباریل و پرامترین هستند. این آفت کش‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند و اثرات سمی برای انسان‌ها و حیوانات دارند.
- نویزین‌ها: این مواد شیمیایی شامل موادی مانند ایمیداکلوپرید و تیامتوکسام هستند. این آفت کش‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند و اثرات سمی برای انسان‌ها و حیوانات دارند.
- فنیل پیرازول‌ها: این مواد شیمیایی شامل موادی مانند فیپرونیل و ایمیداکلوپرید هستند. این آفت کش‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند و اثرات سمی برای انسان‌ها و حیوانات دارند.
- سیکلوپروپن‌ها: این مواد شیمیایی شامل موادی مانند ایمیداکلوپرید و سیفلوتورین هستند. این آفت کش‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند و اثرات سمی برای انسان‌ها و حیوانات دارند.
1. افت کش های سنتتیک
آفت کش‌های سنتیک (Synthetic Pesticides) به آفت کش‌هایی گفته می‌شود که از مواد شیمیایی تولید شده‌اند و برای کنترل آفات و بیماری‌های گیاهان، حشرات و جوندگان استفاده می‌شوند. این آفت کش‌ها برای بسیاری از کشاورزان و صنعتی‌ها به عنوان یک ابزار مهم برای کنترل آفات مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به برخی اطلاعات مفید و کامل در مورد آفت کش‌های سنتیک اشاره می‌کنیم:
- ماندگاری طولانی: آفت کش‌های سنتیک به دلیل ماندگاری طولانی، می‌توانند برای مدت طولانی در خاک و محیط زیست باقی بمانند و به‌طور نامطلوبی بر روی محیط زیست و حیوانات تاثیر بگذارند.
- سمب بودن برای حیوانات و انسان‌ها: آفت کش‌های سنتیک ممکن است برای حیوانات و انسان‌ها نیز سمی باشند و در صورت مصرف نادرست و بیش از حد، به سلامتی آنها آسیب بزند.
- ایجاد مقاومت در آفات: استفاده بیش از حد از آفت کش‌های سنتیک ممکن است باعث ایجاد مقاومت در آفات شود، به‌طوری‌که در آینده دیگر آفت کش‌ها به آنها تاثیر نخواهند داشت.
- تاثیرات بر روی محیط زیست: استفاده از آفت کش‌های سنتیک ممکن است باعث آلودگی خاک، آب و هوا و محصولات کشاورزی شود. این آلودگی‌ها می‌تواند برای حیوانات و گیاهان محلی و همچنین انسان‌هایی که با این مناطق در ارتباط هستند، خطرناک باشد.
- کشتار حشرات مفید: استفاده از آفت کش‌های سنتیک ممکن است حشرات مفید را نیز کشتار کند، از جمله حشراتی که برای گرده‌افشانی گیاهان، کنترل آفات دیگر و تعادل زیستی مهم هستند.
آفت کش های زیستی
آفت کش‌های زیستی، موادی هستند که از مواد طبیعی برای کنترل آفات گیاهی، حشرات و سایر آفات استفاده می‌شوند. این آفت کش‌ها اغلب از باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و سایر موجودات زنده استخراج می‌شوند و شامل موادی مانند پیروتروئیدها، سمپایر‌ها، بتا‌کاروتن و موادی هستند که به‌صورت طبیعی در گیاهان موجود هستند.
برخلاف آفت کش‌های شیمیایی که ممکن است برای انسان‌ها و محیط زیست خطرناک باشند، آفت کش‌های زیستی کمترین خطر را دارند و بیشتر از طریق تنظیم تعادل زیستی و کنترل آفات از طریق کنه‌ها و حشرات به کار می‌روند.
برخی از مواد شیمیایی استفاده شده در آفت کش‌های زیستی عبارتند از:
- باکتری‌ها: مثال‌هایی از باکتری‌های استفاده شده در آفت کش‌های زیستی عبارت‌اند از باکتری Bacillus thuringiensis (Bt) و باکتری Streptomyces griseoviridis. این باکتری‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند.
- قارچ‌ها: مثال‌هایی از قارچ‌های استفاده شده در آفت کش‌های زیستی عبارت‌اند از قارچ Beauveria bassiana و قارچ Metarhizium anisopliae. این قارچ‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند.
- ویروس‌ها: مثال‌هایی از ویروس‌های استفاده شده در آفت کش‌های زیستی عبارت‌اند از ویروس Granulovirus و ویروس برنزه گوجه فرنگی. این ویروس‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند.
- سمپایر‌ها: مثال‌هایی از سمپایر‌های استفاده شده در آفت کش‌های زیستی عبارت‌اند از سمپایر Bacillus subtilis و سمپایر Pseudomonas fluorescens. این سمپایر‌ها برای کنترل آفات گیاهی و حشرات به کار می‌روند.
عوارض آفت کش ها
استفاده از آفت کش‌ها ممکن است به عوارضی منجر شود که بسته به نوع آفت کش و شرایط استفاده، می‌تواند جدی باشد. برخی از عوارض ممکن شامل موارد زیر می‌شوند:
- سمی بودن مواد شیمیایی: آفت کش‌های شیمیایی ممکن است شامل مواد سمی باشند که در صورت استفاده نادرست یا بیش از حد می‌توانند سمی برای انسان‌ها و حیوانات خانگی شوند. در برخی موارد، ممکن است حتی موجب مرگ یا مشکلات جدی سلامتی شوند.
- تاثیرات بر روی محیط زیست: استفاده از آفت کش‌های شیمیایی ممکن است باعث آلودگی خاک، آب و هوا و محصولات کشاورزی شود. این آلودگی‌ها می‌تواند برای حیوانات و گیاهان محلی و همچنین انسان‌هایی که با این مناطق در ارتباط هستند، خطرناک باشد.
- مقاومت آفات: استفاده بیش از حد از آفت کش‌های شیمیایی ممکن است باعث ایجاد مقاومت در آفات شود، به‌طوری‌که در آینده دیگر آفت کش‌ها به آنها تاثیر نخواهند داشت.
- کشتار حشرات مفید: استفاده از آفت کش‌ها ممکن است حشرات مفید را نیز کشتار کند، از جمله حشراتی که برای گرده‌افشانی گیاهان، کنترل آفات دیگر و تعادل زیستی مهم هستند.
طریقه مصرف آفت کش
استفاده از آفت کش‌ها باید به‌صورت صحیح و متعادل صورت گیرد تا عوارض جانبی برای انسان‌ها، حیوانات و محیط زیست کاهش یابد. در ادامه نحوه استفاده از آفت کش‌ها را برای شما توضیح می‌دهیم:
- انتخاب آفت کش مناسب: قبل از استفاده از آفت کش، باید مطمئن شوید که آفت کش مناسب برای آفت مورد نظر استفاده می‌کنید. هر آفت کش برای کنترل آفت خاصی طراحی شده است و باید مطمئن شوید که آفت کشی که می‌خواهید استفاده کنید، برای کنترل آفت خاصی مناسب است.
- مطالعه برچسب: همیشه باید برچسب روی آفت کش را به‌دقت مطالعه کرده و دستورالعمل‌های مربوط به دوز، محدوده زمانی و روش استفاده را رعایت کنید.
- استفاده از لباس‌های مناسب: هنگام استفاده از آفت کش، باید لباس‌های مناسبی مانند کاپشن، دستکش و عینک ایمنی استفاده کرد.
- استفاده از دستگاه‌های اسپری مناسب: برای استفاده از آفت کش، باید از دستگاه‌های اسپری مناسب استفاده کرد تا دوز آفت کش به‌صورت صحیح و متعادل به محیط منتشر شود.
- عدم استفاده از آفت کش در هوای بادی: باید در هوای بادی آفت کش استفاده نکنید تا آفت کش به محیط‌زیست پخش نشود و احتمال خطر برای حیوانات و انسان‌ها کاهش یابد.
- تمیز کردن پس از استفاده: بعد از استفاده از آفت کش باید به‌دقت دست‌ها، لباس‌ها و ابزارهای استفاده شده را تمیز کرده و محیط را به‌خوبی تهویه کنید.
- نگهداری در جای مناسب: آفت کش‌ها باید در جایی که از دسترس کودکان و حیوانات قرار نگیرد و در دمای مناسب نگهداری شوند.
